Danas je Lučindan, praznik posvećen Svetom apostoli i jevanđelistu Luki. Jevanđelje po Luki je treće jevanđelje u Novom zavetu. Smatra se da je napisano oko 60. godine.
Ko je bio Sveti jevanđelist Luka?
Sveti Luka je rodom iz Antiohije. Bio je među prvim propovednicima hrišćanstva, savremenik Isusa Hrista i jedan od pisaca četvorojevanđelja.
Smatra se da je sveti Luka lično poznavao Bogorodicu i da su tri ikone sa njenim likom koje je svetitelj naslikao najbliže njenom pravom izgledu. Među njima najpoznatija je „ikona u ikoni“, koja predstavlja Svetog Luku i ikonu Bogorodice koju svetitelj oslikava. Pored toga naslikao je prvu ikonu sa likom Isusa Hrista kao i ikone apostola Petra i Pavla. Crkva ga zbog toga smatra osnivačem hrišćanskog ikonopisa.
Prema predanju, apostol Luka je imao 84. godine kad su ga uhvatili idolopoklonici i ubili obesivši ga o granu masline u gradu Tebi Beotijskoj. Sahranjen je u Tivi, glavnom gradu Beotije, gde od njega bivahu mnoga čudesa. Tu su se ove svete čudotvorne mošti nalazile do druge polovine 4. veka, kada su prenesene u Carigrad, u vreme cara Konstancija.
Đurađ Branković je 1453. godine preneo mošti apostola Luke u Smederevo, odakle su 1459. odnete u Bosnu, a potom 1463. u Dubrovnik, pa u Veneciju. Mošti se danas nalaze u crkvi Svetog Nikole u Bariju.
Sveti Luka je česta slava kod Srba. Kao svog zaštitnika slave ga i obrazovne ustanove, među kojima je i Akademija Srpske pravoslavne crkve za umetnost i konzervaciju.
