Manastir Krušedol je jedan od najznačajnijih manastira u Eparhiji sremskoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja. Smešten je na jugoistočnim obroncima Fruške gore u Vojvodini, u ataru sela Krušedol, na putu između Iriga i sela Maradik.
Istorija manastira Krušedol
Manastir Krušedol je zadužbina porodice Branković, poslednjih srpskih despota u Sremu. Sastoji se od muškog manastira sa crkvom posvećenom Blagovestima, koju je osnovao vladika Maksim Branković, i ženskog manastira sa crkvom posvećenom Sretenju, koju je podigla njegova majka, despotica Angelina nakon što se zamonašila.
Vladika Maksim je započeo izgradnju manastira Krušedol, koji je postao sedište Beogradsko-sremske mitropolije. Između 1509. i 1521. godine, sagrađeni su manastirska crkva posvećena Blagoveštenju i konaci na zemljištu koje je pripadalo srpskom despotu Jovanu Brankoviću. Despot Jovan je prethodno, 4. maja 1496. godine, u Berkasovu izdao darovnu gramatu kojom je manastiru Krušedolu dodelio 16 sela u Sremu.
U manastiru su održana dva srpska crkveno-narodna sabora 1706. i 1708. godine.
Sredinom 17. veka manastir ima impozantan broj kaluđera. Bilo ih je po svedočenju vladike Melentijevića (1723) tada – 90 kaluđera i 12 staraca koji su živeli u „kinovijskoj zajednici“.
Prilikom povlačenja Turaka Osmanlija iz Srema 1716. godine manastirski konaci su oštećeni a crkva spaljena. Već 1721 . godine se krenulo u obnovu manastira koja je trajala punih 35 godina.
U Krušedolu je sahranjen veliki broj znamenitih Srba.
U manastirskoj crkvi, u priprati leže i posmrtni ostaci mnogobrojnih značajnih Srba. Između ostalih tu su sahranjeni: patrijarh Arsenije III Čarnojević (1706), mitropolit Isaija Đaković (1708), patrijarh Arsenije IV Jovanović Šakabenta (1748), mitropolit Vikentije Popović (1725), grof Đorđe Branković (tu od 1744), pukovnik graničarski Atanasije Rašković (umro 1753), vojvoda Stevan Šupljikac (1848), knjeginja Ljubica Obrenović i kralj Milan Obrenović.
Po istorijsko-kulturnoj ulozi, po bogatstvu riznice manastira, čuvenom ikonostasu i živopisu, drugim relikvijama, manastir Krušedol je jedan od najznačajnijih Fruškogorskih manastira.
Manastir Krušedol je ne samo duhovni centar već i značajan kulturni spomenik koji privlači veliki broj posetilaca. Njegova istorija i arhitektura predstavljaju dragocen deo srpske kulturne baštine. Poseta manastiru Krušedol pruža jedinstven uvid u prošlost i duhovnost ovog regiona, čineći ga obaveznom destinacijom za sve koji istražuju kulturne i verske znamenitosti Srbije.
