Manastir Bukovo je manastir Eparhije timočke. Nalazi se 4 km od Negotina na putu Zaječar – Negotin, na padini Bratujevačke kose. Manastir je posvećen Svetom Nikolaju Čudotvorcu.
Istorija manastira Bukovo
Prema jednom predanju manastir je zadužbina srpskog kralja Milutina sa kraja 13 veka. Smatra se da je podignut nakon pobede srpske vojske nad bugarskim carem Šišmanom 1291. godine. U prilog ovom predanju svedoči freska nad glavnim ulaznim vratima na kojoj je prikazan Sveti Arhangel Mihailo, zaštitnik kralja Milutina.
Po drugom predanju ktitor manastira je Sveti Nikodim Tismanski, koji je na prostorima Timočke Krajine osim Bukova podigao još dva manastira, Vratnu i Manastiricu. Prema ovom predanju manastir je nastao sredinom ili u drugoj polovini 14. veka.
Po trećem predanju, osnivač i ktitor manastira Bukova je neko od vlastele Timočke Krajine i potiče iz 15. veka. U prilog ovom predanju ide tekst urezan na kamenoj ploči koja i danas stoji na zapadnom zidu priprate manastirske crkve, u kome se kaže da je manastir „podignut za vreme srpskih Despota“, što znači u prvoj polovini 15. veka.
Pisanih podataka o vremenu izgradnje nema a čak ni samo ime manastira nije tačno određeno, prema jednom predanju ime potiče od „bukovih šuma“ a prema drugom od ptice „buka“ koje su živele ovde u nekadašnjim ritovima.
Najrealnija pretpostavka bila bi da je manastir nastao posle turskih osvajanja, kada je prvi veći talas migracije sa Kosova i Metohije, Drine i iz Hercegovine počeo da naseljava dolinu Timoka sve do Negotinske Krajine i Dunava. Izbegli narod predvodili su kaluđeri i sveštenici koji su, po dolasku u severoistočne krajeve Srbije i Timočku Krajinu obnavljali ili podizali crkve i manastire.
Najstariji pisani izvor u kojima se pominje manastir Bukovo spadaju turski popisi iz 1454. i 1586. godine. U oba popisa iz Fetislamske nahije Bukovo se pominje kao manastir Svetog Nikole koji daje danak od sto osamdeset aspri osmanlijskom carstvu.
Za vreme Prvog srpskog ustanka, 1813. godine i pogibije Hajduk Veljka Petrovića, krajinskog vojvode, Turci ulaze u Krajinu i u osvetničkom pohodu pustoše sve pred sobom, rušeći i manastir Bukovo.
Timočka Krajina je oslobođena od Turaka 1833. godine a četiri godine kasnije, tačnije 1837. godine manastir biva ponovo obnovljen. Tom prilikom knez Miloš je poklonio manastiru zvono, a specijalna komisija, koja je po nalogu kneza Miloša, pregledala manastir pronašla je zapis iznad vrata na zidu priprate koji danas više ne postoji, ali je sačuvan u prepisu i glasi:
„Voljom Oca i s pomoću Sina i izvršenjem Svetoga Duha. Amin. Oslika se sveti božanstveni hram svetoga čudotvorca oca našeg jerarha Nikolaja Mirlikijskog godine 1654. I pridbinski mitropolit Vladika gospodin Sofronije i nastojatelj gospodin Mihail iguman Dečanac i uz pomoć blagovernog i hristoljubivog ktitora gospodina Simeona kneza trnjanskog.“
Manastir je ponovo stradao 1877. godine, u drugom srpsko-turskom ratu. Dolaskom arhimandrita Prokopija Bujišića, jednog od vođa hercegovačkog ustanka, 1885. godine obnovlja se ova svetinja. O svom trudu i prepravkama na crkvi i konacima arhimandrit Prokopije ostavio je natpis uklesan zlatnim slovima u ploču od crvenog kamena koja i dan danas stoji na zapadnom zidu priprate, sa unutrašnje strane, iznad ulaznih vrata.
Lekoviti izvor manastira Bukovo
U okviru manastirske porte nalazi se izvor posvećen životvornom istočniku – Presvetoj Bogorodici. Brojna su isceljenja koja su se dogodila od ovog Istočnika. Osim ovog izvora, Presvetoj Bogorodici, odnosno njenom pokrovu, posvećena je i kapela u južnom konaku, čija je izgradnja u toku.
U ovom manastiru je znameniti srpski književnik Svetolik Ranković napisao svoj poznati roman „Porušeni ideali“.
Veb sajt: manastirbukovo.org
Lokacija manastira Bukovo
Video prilog o manastiru Bukovo:
– Fotografije su preuzete sa sajta manastira Bukovo.
