Ruševine manastira Grad se nalaze u selu Gradojević u opštini Koceljeva. Teritorijalno manastir pripada eparhiji šabačkoj. Manastir je bio posvećen rođenju svetog Jovana Krstitelja (Ivanjdan).
Istorija manastira Grad
Istorijskih podataka o samom manastiru nema mnogo. Veruje se da je ime sela Gradojević upravo izvedeno od manastira „Grad“. Prema pisanim tragovima iz 1528 godine koji su ostavili turci prilikom popisa ovih krajeva navodi se da u selu Gradović (po tom nazivu je Gradojević upisan u teftere) postoje ostaci srednjevekovne crkve koja je tu postojala mnogo pre dolaska Turaka.
Smatra se da je manastir star mnogo više nego što se pretpostavlja upravo zbog stila gradnje koji se primećuje u samim temeljima manastira. Postoji verovanje da je sagrađen negde u periodu između 6 i 8 veka, što znači da je manastir postojao pre dolaska Srba na ove prostore. Najezdom Mongola na Balkan u 13. veku manastir je potpuno uništen.
Nekoliko godina nakon mongolske invazije predeo oko Mačve i Tamnave pripadne Srbiji kojom su u to vreme vladali Nemanjići. Kralj Dragutin tokom 13 veka obnavlja ovu svetinju koja geografski nije bila daleko od tadašnje srpske prestonice u selu Debrcu.
Manastir Grad u vreme Osmanskog carstva
Sa dolaskom Turaka na ove prostore veliki broj srpskih svetinja biva napušten. Tokom oslobodilačkih ratova protiv Otomanske vlasti manastir je korišćen kao bolnica i škola. Obnovljen je u potpunosti 1813. godine. Smatra se da je manastirska crkva ponovo stradala kada su Turci morali da se povuku 1869. godine. Po priči Turci su manastir gađali topom sa obližnjeg brda dok su u njemu bili učenici. Tom prilikom su učenici ubijeni i sahranjeni nedaleko od manastirskog kompleksa.
Novija istorija i izgradnja nove crkve u Gradojeviću
Godine 1943. Branko Ilić iz Donjeg Crniljeva, potonji monah Visarion, počeo je da zida novu crkvu od ćerpiča, pored ostataka temelja stare crkve. Visarion je dobio blagoslov da obnovi manastir od kamena, međutim on to nije uradio već je sagradio novu manju crkvu van temelja starog manastira. Taj hram je postojao do šezdetih godina, kada je njegov jedini monah oboleo, umro i sahranjen u manastiru Kaona.
Danas je vidljiva časna trpeza na kojoj je uklesan tekst na postamentu časne trpeze, Visarionove crkve iz vremena Drugog svetskog rata glasi:
„1813 + 1950 – Prilog M(anasti)ru SV. Jovan N(apravi) T(u)d(om) (svojim) Milutin Bošković, postolje Velikim Trudom i S korvlju Obnovi Visarion I(lić)”.
Dimenzije manastira Grad
Manastir „Grad“ koji je kao crkva sagrađen u srednjem veku, kada je podignut predstavljao je zasigurno impozatnu građevinu iz tog perioda, sa njegovim dimenzijama koje su 17,30 metara dužine sa apsidom, 9,70 metara širine i zidovima od 60 cm. širine zida.
Po svemu mogućem da je imao jednu kupolu na sred crkve, i sa sve njegovim ukrasima od sige, mermera i belog kamena. Mogao je samo da sagradi jedan veoma jak vlastelin ili neki drugi vladar koji je vladao ovim krajevima.
Danas ovaj manastir čeka svoju obnovu. U samom selu Gradojeviću postoji inicijativa za obnovu ove svetinje.
Veb adresa: Fejsbuk stranica inicijative za obnovu
Lokacija manastira Grad
Manastir Grad se nalazi u ataru sela Gradojević, u blizini sela Goločelo i Donje Crniljevo.
