Sveta Gora nadomak Beograda

0
7209
Pregleda
Kosmaj
Planina Kosmaj - foto: www.psd-kopaonik.org.rs

Nedaleko od Beograda, despot Stefan Lazarević je u pitomoj šumskoj planini stvorio poslednje utočište za pravoslavne monahe, sklanjajući ih od Otomanskih osvajača.

Na planini Kosmaj danas se nalazi nekoliko svetinja koje datiraju upravo iz perioda vladavine Despota Stefana Lazarevića. Ovaj predeo je poznat kao Kosmajska Sveta gora iz razloga što se na malom području nalazi veći broj bogomolja.

Kosmajska Sveta gora u vreme despotovine

Kosmaj u doba despota Stefana postaje verski centar despotovine. Na tom prostoru se uzdiže nekoliko manastira. Neki od najpoznatiji su manastir Kastaljan, Tresije i Pavlovac.

manastir tresije
Manastir Tresije – Foto: Nenad Marić

U manastirima Kastaljan i Pavlovac su se nalazile i letnje rezidencije despota Stefana. Iz njih je despot često odlazio u lov, ali i vodio državničke poslove.

Tokom jednog lova na Kosmaju despot umire, najverovatnije od posledica rane stečene u bici na Angori, kad je predvodio nepobedive srpske oklopnike. Despot je izdahnuo kraj svoje zadužbine u nekadašnjoj Drvenglavi, gde se danas diže hram Svetog Ilije u markovačkom zaseoku Crkvine.

Na mestu gde je despot umro i danas stoji spomenik, mermerni obelisk visine 186 cm.

despotov obelisk
Despotov Obelisk – Foto: www.novosti.rs

U selu Nemenikuće nalazi se crkva koja je podignuta na temeljima mnogo starije bogomolje. U okviru crkvene porte se nalazi česma iz koje se može natočiti voda kojoj prepisuju lekovita svojstva. Ova česma je poznata kao Kleopatrina česma, nazvana po ćerki kneza Aleksandra Karađorđevića i kneginje Perside. Malo je poznato da se u ovoj crkvi Karađorđe sa knezovima pričestio 1806. pred bitku za oslobađanje Beograda.

Danas je predeo Kosmajske Svete gore slabo istražen. Manastir Kastaljan i dan danas leži u ruševinama čekajući svoju obnovu. Do njega je jedino moguće doći šumskim putem. Iako je ovaj manastir svrstan u spomenike kulture sredstva za njegovu obnovu i istraživanje decenijama ne mogu da se pronađu. Zidine Kasteljana obilaze sveštenici na Đurđevdan, te poneki hodočasnik i planinar.

POSTAVI ODGOVOR

Please enter your comment!
Please enter your name here